Домог түүхийн цэнхэр нутаг

Анхны улсын болон хөдөлмөрийн баатар,гавъяат цолтнууд,сумын анхдагчид,түүхт хүмүүс ХҮII зууны үеийн монголын нэрт эрдэмтэн гүн ухаантан,зурхайч,оточ,ламын гэгээний анхдугаар дүр Эрдэнэбандид хутагт Лувсанданзанжалцан/1639-1704/ тус сумын нутаг Бөөрөлжүүтэд төрсөн.

            Эзэн Чингис хааны алтан ураг ,Монгол улсын тусгаар тогтнол,сэргэн мандалтын төлөө тууштай тэмцэгч Монгол улсын анхны ерөнхий сайд Сайн ноён хан Төгс-Очирын Намнансүрэн /1878-1919/ нь манай хошуу сумын түүхтэй салшгүй холбоотой бөгөөд Онгийн хүрээнд өссөн.

            Чингис хааны алтан ургийн Т.Намнансүрэн хааны хүү Батсүх угсаа залгамжлан хошууны ноён болж мөн Онгийн хүрээнд хошууны бага сургуульд сурч алба хашиж байжээ.Намнансүрэн хааны төрсөн дүү .онгийн хүрээний хувилгаан багш Довчинсодном үндэсний эрх чөлөө , тусгаар тогтнолын төлөө /1911-1912/ тэмцэлд Ховдын Манж амбаны эсрэг манай хошууны тайж Чулуун тэргүүтэй 70 гаруй цэрэг оролцсоноос баатарлаг гавъяа байгуулсан М.Цэрэндорж, М.Хойлог,Б.Төмөрбат нарын цэрэг шагнагдаж байжээ.

            Улсад алдартай Уянга эрээн модны урлалаар нутгийн зөн олон амьдралаа залгуулж ирсэн.

1921 онд Д.Сүхбаатар тэргүүтэй зүүн хүрээний нууц бүлэгт Уянга сумын харъяат С.Тогтох идэвхтэй гишүүн нь байжээ.Сайн ноён хошуунаас 1921 оны Ардын журамт цэрэгт Г.Шарбанди,Д.Дэндэв,Т.Гэндэн,Ч.Дашравдан нар оролцжээ. 1939,1945 оны байлдаанд оролцож эх орноо хамгаалахад эрэлхэг гавъяа байгуулсан О.Пүрэв ,Д.Батдорж,З.Галсанданзан, Г.Санжмятав, Д.Цэрэнжигмэд,Б.Ламзав,Б.Балжинням,Т.Ренчин,И.ГомбогивЧ.Даваадавга,Д.Яндаг,Г.Лувсандорж,Б.Пүрэвдорж,Ж.Аюуш,Д.Бямбадорж,Ц.Гончиг, Ц.Түндэв, Ч.Дэчиндорж, Д.Амирдаа, Х.Гөлгөө,Н.Санги нарын ахмад дайчдаар бид бахархдаг юм.

·        Монгол улсын анхны ерөнхий сайд Төгс-Очирын Намнансүрэн

·        Төрийн захиргааны албаны зөвлөлийн дарга асан Ламзавын Лингов

·        Геологи,Уул уурхайн яамны орлогч сайд асан Гомбожавын Дорж

·        АНУ,Тайланд улсад бүрэн эрхт элчин сайдаар ажиллаж байсан Лувсандоржийн Даваагив

·        Румин, Бүгд найрамдах Энэтхэг улсад одоо Канад улсад элчин сайдаар ажиллаж байгаа Түндэвдоржийн Залаа-Уул

·        Ардын Их Хурлын депутат Цэвээний Доржоохүү, Ёндонгийн Аюушжав, Дуламжавын Дамба, Пунцагийн Лонжид, Паламхүүгийн Галсан - Ёндон,Раднаагийн Галсанпүрэв,Зэвэгийн Адъяацэрэн,Тоомойн Дулам,Тогоохүүгийн Даваацэрэн,Салжидын Батжаргал

·        Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар Пунцагийн Лонжид

·        Монгол улсын хөдөлмөрийн баатар Паламхүүгийн Галсан-Ёндон

·        Шинжлэх ухааны ууган гавъяат ажилтан,геологи минерлогийн ухааны доктор Профессор Бутачийн Лувсанданзан

·        Улсын гавъяат жүжигчин_дуучин Д.Янжиндулам

·        Улсын гавъяат багш Рааш-Онолт /Сүхээ/

·        Улсын гавъяат багш Авирмэдийн Батжаргал

·        Улсын гавъяат багш Д.Пунцагдорж

·        Улсын гавъяат багш С.Баянжаргал

·        Улсын гавъяат эдийн засагч Б.Ренчинпэлжээ

·        Улсын гавъяат тамирчин Д.Цэрэнтогтох

·        Хүний гавъяат эмч Ц.Дамба

·        Гавъяат холбоочин Т.Одсүрэн

·        Эдийн засгийн ухааны доктор,академич П.Лувсандорж

·        Хэл шинжлэлийн ухааны доктор ,акедемич П.Хорлоо

·        Геологийн ухааны доктор Б.Лувсанданзан

·        Хэл шинжлэлийн ухааны доктор ,профессор Г.Жамбалсүрэн

·        Нийгмийн ухааны доктор Д.Цэрэндорж

·        Эдийн засгийн шинжлэх ухааны доктор Ш.Батбаяр

·        Мал эмнэлгийн ухааны доктор Я.Ганболд

·        Мал эмнэлгийн ухааны дэд доктор Н.Намшир

·        Ботаникийн шинжлэх ухааны доктор Л.Цэрэндорж

·        Хэл шинжлэлийн ухааны дэд доктор Г.Жамбалсүрэн

·        Хөдөө аж ахуйн ухааны дэд доктор Ж.Сэнгээ

·        Анагаах ухааны дэд доктор Г.Сүхбат

·        Боловсрол шинжлэх ухааны дэд доктор Ц.Жигмэд

·        Эдийн засгийн ухааны доктор Ш.Алтанцэцэг

·        Хэл шинжлэлийн ухааны доктор Ш.Сэрчмаа

·        Чингис хааны дэлхийн акедемийн жинхэнэ гишүүн, акедемич, Монголын төрд туслах Сайн ноён Хан Т.Намнансүрэн хөдөлгөөний тэргүүн,Төрийн шилдэг түшээ,Монголын ёс билэгт хүн Ц.Лхавгадорж

·        Статистикийн болон ХХАА-н тэргүүний ажилтан Т.Чойдогсүрэн

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Б.Раднаа

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан П.Тогоотав

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Б.Сайнням

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Ш.Лонжид

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан О.Цэдэнжанчив

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Г.Бат-Уул

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Н.Пүрэвгял

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан С.Баасанхүү

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Д.Лхавгасүрэн

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан Д.Аюуш

·        Ардын боловсролын тэргүүний ажилтан А.Цэрэнцогзол

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан Д.Ганхүлэг

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан А.Бямбацэрэн

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан Ё.Соёлмаа

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан Ч.Төмөрхүлэг

Боловсролын тэргүүний ажилтан С.Мөнхбаяр

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан Н.Цэдэв

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан Н.Цэцэгээ

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан Д.Цэцэгээ

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан  Ц.Нямдорж

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан  П.Дуламсүрэн

·        Боловсролын тэргүүний ажилтан  Б.Тунгалаг

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Л.Цэрэнбямба

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Б.Даваадулам

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан П.Ганбаатар

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Б.Даваадолгор

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан С.Дуламсүрэн

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Т.Билэгт

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Б.Дулмаа

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Г.Тунгалаг

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан А.Долгорсүрэн

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Н.Цогбадрах

·        Эрүүл мэндийн тэргүүний ажилтан Р.Дуламсүрэн

·        Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын Улсын тэргүүний ажилтан Б.Баярхүү

·        Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын Улсын тэргүүний ажилтан С.Дэмбэрэл

·        Хөдөлмөр нийгмийн хамгааллын Улсын тэргүүний ажилтан Ё.Саялхам

·        Нийгмийн даатгалын Хүндэт ажилтан Ё.Саялхам

·        ХАА-н Улсын тэргүүний ажилтан Д.Цэрэнчимэд

·        Байгаль орчны Улсын тэргүүний ажилтан Г.Доржсүрэн

·        Цагдаагийн аймгийн тэргүүний ажилтан Р.Содномцэрэн

·        Төрийн захиргааны аймгийн тэргүүний ажилтан Ц.Лхавгадорж

·        Улсын хошой Аварга үхэрчин Р.Галсанпүрэв

·        Улсын хошой Аварга үхэрчин Л.Долгор

·        Улсын хошой Аварга үхэрчин Л.Эрээн

·        Улсын хошой Аварга хоньчин Л.Цэрэндорж

·        Улсын 3 удаагийн аварга малчин П.Галсан-Ёндон

·        Улсын Аварга үхэрчин Д.Даваасамбуу

·        Улсын Аварга үхэрчин Ч.Адъяа

·        Улсын Аварга үхэрчин Л.Чулуунбанди

·        Улсын Аварга үхэрчин З.Адъяацэрэн

·        Улсын Аварга үхэрчин П.Ичинхорлоо

·         Улсын Аварга үхэрчин Т.Даваасүрэн

·        Улсын Аварга үхэрчин Д.Гийдмаа

·        Улсын Аварга үхэрчин С.Цэдэндаш

·        Улсын Аварга хоньчин Л.Цэрэнсодном

·        Улсын Аварга хоньчин Д.Цагаанбандь

·        Улсын Аварга хоньчин Ц.Чойгийжанцан

·        Монголын радио ,ХААЯамны “Алтан төл”-ийн эзэн Р.Галсанпүрэв

·        Монголын радио ,ХААЯамны “Алтан тугал”-ын эзэн С.Гомбо

·        Улсын Аварга малчин Д.Чимэдхүү

·        Улсын Аварга малчин Ц.Чүлтэм

·        Улсын Аварга хадланч Ц.Пушкин

·        Улсын Аварга хадланч М.Бор

·        Улсын Аварга хадланч А.Цэдэнсодном

·        Улсын Аварга барилгачин Н.Дамдинпүрэв

·        Улсын Аварга барилгачин Б.Батбаатар

·        Улсын сайн малчин Е.Шийлэгцэрэн

·        Улсын сайн малчин Л.Гэндэн

·        Улсын сайн малчин Д.Жанцандорж

·        Улсын сайн малчин Ө.Цэвэлсодном

·        2009 оны Хоёр мянгат малчин Б.Дуламрагчаа

·        1997 оны Мянгат малчин Ц.Александр

·        1998 оны Мянгат малчин Д.Бэрээнэн

·        1998 оны Мянгат малчин Ж.Батчулуун

·        2004 оны Мянгат малчин Б.Эрдэнэбилэг

·        2008 оны Мянгат малчин Б.Дуламрагчаа

·        2008 оны Мянгат малчин Б.Цэрэндаваа

·        2008 оны Мянгат малчин Б.Давгадорж

·        2009 оны Мянгат малчин Ц.Гончигдорж